SOA is een afkorting voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Per jaar lopen in Nederland naar schatting ruim 100.000 mensen een soa op. Sommige soa hebben ernstige gevolgen, als ze niet op tijd worden behandeld. Gelukkig zijn de meeste soa gemakkelijk te genezen. Soa zijn besmettelijk. Je kunt een soa hebben zonder dat je er iets van merkt. Ook dan kun je een soa (ongemerkt) doorgeven.
Voorbeelden van soa zijn: chlamydia, genitale wratten, herpes genitalis, gonorroe, hepatitis B, HIV en syfilis.
Hoe loop je het op?
Soa worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht en bij contact tussen slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de anus, penis, de vagina en de mond.
De meeste soa worden opgelopen bij onveilige sex of na een gescheurd condoom. Maar kunnen ook door bloed worden overgedragen: onhygiënische tatoeage of piercing en contact met naalden.
Hiv, hepatitis B en syfilis kunnen tijdens de zwangerschap worden overgedragen van moeder op kind. Hiv, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby.
Een soa krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze WC-bril. Ook in het zwembad loop je geen risico.
Klachten en gevolgen
Soms heb je een soa, maar nauwelijks of geen klachten. Of ze zijn zo vaag dat je er geen last van hebt. Vooral vrouwen merken vaak niet dat ze een soa hebben. Als er klachten zijn gaat het meestal om:
- Afscheiding of pus uit penis, vagina of anus. Bij vrouwen is de afscheiding vaak meer dan normaal. De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig van kleur zijn en anders ruiken;
- Branderig gevoel, geïrriteerdheid, pijn bij of na het plassen of kleine beetjes moeten plassen;
- Zweertjes, wratjes, blaasjes op de penis, vagina, anus of mond;
- Jeuk in het schaamhaar, aan de eikel, schaamlippen of anus;
- Gezwollen klieren in de liezen;
- Pijn in één of beide (bij-)ballen;
- Pijn in de onderbuik;
- Pijn bij het vrijen, of onregelmatig of abnormaal bloedverlies, bijvoorbeeld na het vrijen of tussen twee menstruatieperioden in.
Deze klachten kunnen ook symptomen zijn van andere ziekten.
Onderzoek
Er kunnen verschillende aanleidingen zijn om een soa-test te laten doen:
- Het kan zijn dat je onveilige sex hebt gehad, en dat je bang bent dat je iets hebt opgelopen;
- Ook als het condoom is gescheurd tijdens sex, kun je ongerust zijn dat je een soa hebt opgelopen;
- Het kan zijn dat je gewaarschuwd bent door een partner of ex-partner, die een soa heeft en die dat mogelijk aan jou heeft overgedragen.
Mogelijke verschijnselen bij soa zijn: meer afscheiding uit vagina of penis of andere afscheiding dan normaal, blaasjes, wondjes of wratjes op of rond de geslachtsdelen of pijn bij het plassen. Een soa test omvat vaak een combinatie van urine test, gerichte kweken en een bloedonderzoek. Ook kan er proctoscopie worden verricht. Bij onze polikliniek zijn zowel mannelijke als vrouwelijke dermatologen werkzaam die u discreet kunnen helpen.
Behandeling
Welke behandeling wordt voorgeschreven, verschilt per soa. Vaak is een tabletkuur al voldoende of een eenmalige injectie met antibiotica. Ook de duur van de behandeling is per soa verschillend. Meestal wordt afgeraden om tijdens de behandeling seks te hebben. Bij onze polikliniek beschikken we over goede diagnostische mogelijkheden en een snelle behandeling die ook volledig anoniem kan worden uitgevoerd.